Barierki ochronne stanowią kluczowy element infrastruktury bezpieczeństwa w różnych przestrzeniach – od budynków mieszkalnych po obiekty użyteczności publicznej i drogi. Ich głównym zadaniem jest zapewnienie ochrony przed upadkiem oraz wyznaczanie bezpiecznych stref komunikacyjnych. Przepisy regulujące wymiary i parametry barierek są precyzyjnie określone i różnią się w zależności od miejsca zastosowania.
Podstawowe funkcje barierek ochronnych
Barierki ochronne pełnią dwie fundamentalne funkcje. Przede wszystkim zapewniają bezpieczeństwo użytkownikom infrastruktury – zarówno pieszym poruszającym się po chodnikach, jak i kierowcom oraz pasażerom pojazdów. Dodatkowo chronią obiekty zlokalizowane w pobliżu dróg przed potencjalnymi uszkodzeniami w przypadku kolizji.
Drugą istotną funkcją barierek jest ostrzeganie o potencjalnym niebezpieczeństwie. Z tego powodu często są wykonane w jaskrawych, łatwo zauważalnych kolorach, takich jak biało-czerwone czy czarno-żółte kombinacje.
Wymiary barierek na schodach wewnętrznych
Standardowa wysokość poręczy schodowych
Zgodnie z polskimi przepisami budowlanymi, standardowa wysokość poręczy na schodach wewnętrznych powinna wynosić od 90 do 110 cm, mierząc od powierzchni stopni do górnej krawędzi poręczy. Ta norma zapewnia optymalną ochronę przed upadkiem dla większości użytkowników.
Warto zauważyć, że wymiary te mogą się różnić w zależności od typu budynku:
- W budynkach mieszkalnych jednorodzinnych minimalna wysokość balustrady wynosi 90 cm
- W budynkach wielorodzinnych, zamieszkania zbiorowego, oświaty i wychowania oraz zakładach opieki zdrowotnej minimalna wysokość to 110 cm
- W innych budynkach również obowiązuje minimalna wysokość 110 cm
Różnice między budynkami mieszkalnymi a komercyjnymi
W budynkach komercyjnych i użyteczności publicznej zaleca się stosowanie wyższych balustrad – co najmniej 110 cm. Jest to uzasadnione większą liczbą użytkowników i potencjalnie wyższym ryzykiem wypadków.
W obiektach specjalnego przeznaczenia, takich jak szkoły czy szpitale, często stosuje się dodatkowe poręcze na niższej wysokości (około 75 cm), aby zapewnić bezpieczeństwo dzieciom lub osobom o ograniczonej sprawności ruchowej.
Barierki balkonowe – wymiary i przepisy
Minimalna wysokość balustrady balkonowej
W przypadku balkonów, minimalna wysokość balustrady w budynkach wielorodzinnych wynosi 110 cm. Dla domów jednorodzinnych dopuszczalna jest niższa wysokość – 90 cm, jednak jeśli balkon znajduje się powyżej 12 metrów nad poziomem terenu, barierka musi mieć wysokość 110 cm.
Przepisy z 2025 roku wprowadzają pewną elastyczność w projektowaniu balustrad w budynkach użyteczności publicznej. Dopuszczają obniżenie pionowej części balustrady do 70 cm, pod warunkiem uzupełnienia jej górną częścią poziomą, tak aby łączny wymiar wynosił co najmniej 120 cm.
Prześwity w balustradach
Oprócz wysokości, przepisy regulują również maksymalne prześwity między elementami wypełnienia balustrady:
- W budynkach jednorodzinnych i wnętrzach mieszkań wielopoziomowych – nie reguluje się
- W budynkach wielorodzinnych, zamieszkania zbiorowego, oświaty i wychowania oraz zakładach opieki zdrowotnej – maksymalnie 12 cm
- W innych budynkach – maksymalnie 20 cm
Barierki drogowe – rodzaje i zastosowanie
Funkcje barierek drogowych
Barierki drogowe są powszechnym elementem infrastruktury miejskiej i pozamiejskiej. Spotykamy je zarówno w miastach, jak i poza nimi, a także na autostradach. Głównym zadaniem barierek drogowych jest ochrona uczestników ruchu – zarówno pieszych, jak i kierowców.
Najczęściej barierki drogowe stosuje się:
- W okolicy przejść dla pieszych
- Na mostach i kładkach
- Na autostradach (do oddzielenia jezdni od drzew czy rowów)
- Na pasach dzielących drogi
Rodzaje barierek drogowych
Barierki drogowe występują w kilku podstawowych wariantach:
- Barierki stalowe – najczęściej spotykane, stosowane przy drogach, na krawędziach dachów i schodów, w budynkach. Są uniwersalnym rozwiązaniem, które sprawdza się zarówno podczas dużych wydarzeń, jak i na terenach budowy.
- Barierki plastikowe (PVC) – wykonane z polietylenu o dużej gęstości, łączą wysoką wytrzymałość z niższą wagą w porównaniu do barierek stalowych. Ich lekkość ułatwia montaż i relokację.
- Barierki betonowe – stosowane szczególnie na wąskich pasach dzielących, jako bariera osłonowa przy obiektach i przeszkodach, jako bariera skrajna w tunelach i przy ścianach oporowych oraz na odcinkach dróg niebezpiecznych dla uczestników ruchu.
Barierki ochronne w miejscu pracy
Wymagania BHP dla barierek
Zgodnie z przepisami BHP, na powierzchniach wzniesionych na wysokości powyżej 1 m nad poziomem podłogi lub ziemi należy zainstalować balustrady na wysokości co najmniej 110 cm. Barierki BHP składają się z poręczy ochronnych oraz krawężników o wysokości co najmniej 15 cm. W połowie wysokości między poręczą a krawężnikiem powinna być umieszczona poprzeczka lub przestrzeń ta powinna być zabezpieczona w inny sposób.
W przypadku robót drogowych, zapory drogowe umieszcza się na wysokości od 90 cm do 110 cm, mierząc od poziomu nawierzchni drogi do górnej krawędzi zapór.
Zastosowanie barierek w przemyśle
W środowisku przemysłowym barierki ochronne pełnią wiele funkcji:
- Ochrona maszyn i urządzeń – barierki elastyczne mogą pełnić rolę osłon wokół maszyn, zapobiegając przypadkowym kontaktom pracowników z ruchomymi częściami
- Zabezpieczanie przed wózkami widłowymi – chronią infrastrukturę i zapewniają bezpieczeństwo pracowników
- Wyznaczanie ciągów komunikacyjnych – ułatwiają organizację ruchu w magazynach i obszarach przemysłowych
- Oznaczanie stref dostępu – ułatwiają kontrolę ruchu pieszych i pojazdów
Przepisy dotyczące barierek na drogach publicznych
Odległości i wymiary barierek drogowych
Przepisy określają minimalne odległości lica prowadnicy lub podstawy bariery od krawędzi drogi:
- 50 cm – licząc od krawędzi pasa awaryjnego albo utwardzonego pobocza
- 100 cm – licząc od krawędzi pasa ruchu drogi klasy Z i dróg wyższych klas
- 75 cm – licząc od krawędzi pasa ruchu drogi klasy L lub D
Dopuszcza się mniejszą odległość (minimum 50 cm) w określonych przypadkach, np. gdy na krawędzi pasa ruchu znajduje się krawężnik o wysokości co najmniej 12 cm.
Kiedy stosować bariery ochronne
Bariera skrajna na drodze klasy A lub S powinna być stosowana m.in. gdy:
- Wysokość nasypu, mierzona na krawędzi korony drogi, jest większa niż 2 m
- W odległości od krawędzi pasa ruchu mniejszej niż 15 m znajduje się tor kolejowy lub tramwajowy
Bariera na pasie dzielącym na drodze klasy A lub S powinna być stosowana gdy:
- Szerokość pasa dzielącego z opaskami jest mniejsza niż 6 m
- Na pasie dzielącym znajduje się obiekt lub przeszkoda, której odległość od krawędzi pasa ruchu jest mniejsza niż 3,5 m
Barierki na imprezach masowych
Barierki ochronne są niezbędnym elementem zabezpieczenia imprez masowych, takich jak koncerty, wydarzenia sportowe, festyny czy parady. Stalowe barierki ochronne najczęściej wykorzystywane są do oddzielenia stref, bezpiecznego kierowania ruchem pojazdów i uczestników oraz do zabezpieczania obszarów potencjalnie niebezpiecznych.
Zaletą barierek stosowanych na imprezach masowych jest prosty i szybki montaż – nie wymagają dodatkowego sprzętu. Wystarczy ustawić barierkę przy barierce i połączyć uchwytami, tworząc ciągi “łamane” w dowolnych miejscach.
Wymogi prawne dotyczące barierek ochronnych w infrastrukturze
Barierki ochronne stanowią kluczowy element infrastruktury bezpieczeństwa w różnych przestrzeniach. Prawidłowe wymiary i konstrukcja barierek są niezbędne dla zapewnienia skutecznej ochrony przed upadkiem i innymi zagrożeniami. Przepisy precyzyjnie określają minimalne wysokości balustrad w zależności od typu budynku i miejsca zastosowania, a także regulują inne parametry, takie jak maksymalne prześwity między elementami wypełnienia.
